Çok Okunanlar
Karakter boyutu :  18 Punto16 Punto14 Punto12 Punto
Cezmi YURTSEVER
Cezmi YURTSEVER
ÇUKUROVALI ÜNLÜ DOKTOR DİOSKORİDES

-Anavarzalı doktor Dioskorides'in Tıp kitabı 1500 yıldır
dünya tıbbının temel kaynağı oldu.


-Anavarza yöresindeki otlar ve çiçeklerden ilaçlar yapıldı.

    O görkemli şehirde doğmuştu… yalçın kayalar üzerine yaslanan muhteşem sur duvarları olan kalesi ile… ve eteğinde uzayıp giden sur duvarları içine yerleşmiş anıtsal yapıları, sütunları, kemerleri, tapınakları ile meşhurdu. Mart ve nisan ayları geldiğinde yazı yaban yeşile bürünür, çeşit çeşit çiçek ve ot biterdi. Çalılar, dikenler arasında boy gösteren çiğdemler, şalgam otları, püsü kuyrukları, pancar  ve diğerleri… Bahsedilen tarihi şehrin adı Anavarza idi.


     Anavarza'da turp, şalgam, pancar, yaban gülü gibi otları ve çiçekleri kaynatarak ilaç yapan ve bunları yaygınlaştıran üstad bir hekim yetişti, Dioskorides isminde. MS I. Yüzyılın içinde yaşamıştı. Tarsus yakınlarında tıp bilgisini geliştirmiş, daha sonra Roma'nın uzak diyarlarına Girit, Mısır, Petra'ya gitmişti. İmparator Neron zamanında orduların seferi esnasında en çok ihtiyaç duyduğu ilaç yapımı ve sağlık hizmetlerinde görev almıştı.  Ağır yaralanmalarda akan kanın durdurulması, ishal, baş ağrısı, kusmaya karşı önleyici ilaçlar yapmayı başarmıştı.  MS 69 yılında yazdı “Materia medica” isimli kitabını. Çiçekler ve otlardan ilaç yapmayı ve tedavi aracı olarak kullanmayı açıklıyordu. Papirüsler üzerine yazılan ilaçlar kitabı kendisinden sonra geçen yüzyıllar içinde kullanıldı.
    Elde bulunan el yazması örneği Bizans başkenti İstanbul’da  İmparator'un kız kardeşi Anicia Flavius tarafından 400'ü aşkın görsel çizimle birlikte “Materia Medica” adıyla yayınlandı.  “Tıbbın kaynağı” adını taşıyordu yazılan kitap. Zamanında dünya tıbbının kaynak kitabı olarak da gösterildi.  
    Sonraki dönemde Müslümanlar Abbasiler zamanında Dioskorides'in kitabını elde ettiler. Ve  “Darüşşifa” adı verilen hastanelerde kullandılar. Araplar kitabın sayfaları içine çiçek resimleri çizmişlerdi. Mesela sayfalar arasında “Şalgam”, “Küncü” gibi çiçeklere isim yazarak yer vermişlerdi.  Dioskorides’in elinde kitap ve öğrencisine ders verirken görüntülenen resmi bütün İslam dünyasında da tıbbın kaynağı olarak kullanıldı.

 

    Türkler'in Bizans'ın başkenti Konstantinopolis'i ele geçirmesinden sonra pek çok bilimsel eser gibi tıbbın kaynağı olan Dioskorides'in kitabı da bulunarak sayfalar üzerine Türk dilinde açıklamalar yapıldı.


    Anavarzalı Dioskorides'in kitabı Avusturya İmparatoru Maksimilian tarafından 1569 yılında Viyana kütüphanesine kondu.


Buraya kadar yapılan açıklamalardan dünya tıp tarihinde uzunca bir süredir ilaç ve tedavi yöntemlerinin temelini oluşturan bir bilim adamının Anavarzalı Dioskorides'in yazdığı kitabın önemini açıklamış olduk.


    Yolunuz bir Anavarza'ya düşerse Hacılar köyünden sonra karşınızda yükselen tepe üzerindeki kalenin muhteşem görüntüsüne doğru yürürken yol boyunca uzayıp giden su kemerinin ayakta kalan son parçaları sizleri derin derin düşündürebilir. Kilometrelerce uzaktan kemer köprü sistemiyle getirilen sular Anavarza şehrindeki hamamlar ve değirmenlerin çalıştırılmasında kullanılmıştı. Bir zamanlar dünyanın en gelişmiş şehirleri arasında bulunan Anavarza'da insanoğlu'nun sağlık ve bilim alanında ortaya koyduğu başarılara da kaynaklık ettiğini söyleyebiliriz.  Antik Anavarza kenti insanoğlunun aklı ve bilimsel gelişmelerin eseri idi. Kentin tarih içinde kurulup gelişmesinde çok sayıda mimar mühendis ve görev almıştı ve bunlar arasında yetişen Dioskorides’in ünü tarih boyunca devam ederek günümüze kadar geldi. Ve onunla birlikte “Anavarza” ismi belleklerde yer etti.


    Diskorides'in hayata veda etmesinin üzerinden uzunca bir zaman geçti… Günümüzde bile hala Anavarza kalesinin ören yeri haline gelen antik şehirle birlikte her İlkbahar ayları geldiğinde papatyalar ve menekşelerin çiçeklerinin açtığı bir zamanda bin derde deva otlar ve çiçeklerin topraktan fışkırırcasına boy attıklarını görebiliriz. Günümüzde bile otların ve çiçeklerin dilini anlayanların sayısı yok denecek kadar az olsa da Dioskorides'in kitabının sayfalarını aralandığında insanoğluna şifa verecek ilaçların yapımı hakkında bilgi sahibi olabiliriz.
 

Bu yazı toplam 23689 defa okunmuştur.  
Kalan Karekter Sayısı : 500
Yazarın Diğer yazıları
Sitemizdeki yazı ve resimlerin her hakkı saklıdır. İzinsiz ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
AmdYazılım
Güneydoğu Haber