Atatürk, 1925 yılı içinde gerçekleştirdiği Adana gezisi esnasında Çukurova ve çevresinden üç adet çiftlik arazisi aldı. Yaklaşık 60 bin dönümü bulan Atatürk çiftlikleri, tarımda kooperatifleşmeyi, üretim artışını hedeflemiştir.

-Atatürk çiftlikleri 1938 yılı Eylül ayı içinde devlete devredilmiştir.

      Kurtuluş Savaşından sonra Türkiye Devleti"nin kurulmasına öncülük eden Gazi Mustafa Kemal, 13 ocak 1925 tarihinde  Adana"ya geldi. Adana"ya gelmesinin sebebi  -gecikerek de olsa 5 Ocak Adana"nın kurtuluş bayramına katılamamaktan dolaylı halkın sevinç gösterilerine destek vermek ve hem de bölgede kendi adına tahsis edilen arazileri yerinde görmekti.  Adana"ya gelmesinin ardından trenlye Dörtyol"a kadar gitti. Halkın coşkulu karşılaması karşısında duygulandı. O sırada Dörtyol ilçesi sınırları içinde kalan deniz kıyısındaki Karabasamak bataklık arazisinin yerinde tarıma uygun araziyi gördü.  Bahsi geçen arazindeki bataklıkların kurutulması halinde ileri teknikle tarım yapılabilirdi.

     Atatürk"ün Adana"yı ziyaretinin bir sonraki durağı Tarsus, Mersin ve Silifke oldu. 20 Ocak 1920 günü trenle Adana"dan mersin"e hareket etti.  Mersin ve ilçesi Silifkeyi ziyareti 11 gün sürdü.  Mersin ziyaretinin en önemli sonuçları Silifke ovasından geçen Göksu ırmağı kıyısındaki  eski ismi Tekir olan Olukbaşı köyünde eski Adana Valisinden Rum asıllı Bodosaki"ye geçen 12.600 dönüm arazinin çiftlik arazisi Atatürk"e verildi(1).

    Atatürk"ün Mersin gezisinin bir başka önemli sonucu da Adana-Tarsus sınırında ve Seyhan nehrinin batı tarafında bulunan Yaramış köyü ve çevresindeki araziler de Atatürk çiftliğine dahil edildi. Çevresi ile birlikte 5.000 dönüme yakın bu arazinin tapudaki ortakları arasında  Türkiye"nin Paris elçisi Ali Fethi Bey de vardı (2).

    Atatürk"ün Çukurova ve çevresinde çiftlik arazileri almasının birkaç önemli sebebi vardı.

    -15 Mart 1923 tarihinde Adanayı ziyaret ettiklerinde istasyon meydanından şehir merkezine yürüyüş yaparak geldiği sırada Antakyalı  kız öğrenciler karşılamışlardı ve kendisinden “Antakya"yı da anavatana bağlamasını” istemişlerdi.  Ve Atatürk o anda “40 asırlık Türk yurdu düşman elinde bırakılamaz” sözünü vermişti.  Antakya ve çevresinin Türkiyeye bağlanması çalışmaları kapsamında Dörtyol, Tarsus ve Silifke"de Atatürk"ün çiftlikler kurması bu bölgeye gelişleri esnasında  Antakya"nın Türkiyeye bağlanması için lojistik merkezler kurulması önemli bir durumdu.

    -Atatürk, kurtuluş savaşından sonra “Köylü milletin efendisidir” sözlerinin gerçek olması için çiftlik işletmelerinin halkın da hisse satın alarak katılımı ile ortak üretim yapılması ve kazancın bölüşülmesi düşüncesinin de hayata geçirilmesidir.

    -Çif1tmik arazilerinde modern tarıma geçilmesi, yurt dışından getirilerek traktör ve diğer tarım aletleri ile tarım yapılarak üretimin artırılması hedeflenmişti. Damızlık hayvan yetiştirilmesi, at neslinin ıslahı da çalışmaların önemli hedefleri arasında idi.

    Atatürk"ün Çukurova ve çevresindeki verimli arazilerde çiftlik kurmasını ardından geçen yıllarda önemli  gelişmeler oldu. Silifke"deki çiftlikte kooperatif tarzında üretim yapan  çalışmalar başarı ile sürdürüldü.  Antakya"nın anavatana bağlanması konusunda askeri ve siyasi çalışmalar 1938 yılı içinde hız kazandı. Fransızlar, Antakya sancağının Türkiyeye bağlanmasına karşı gelemediler. Ve Antakyalı Türkler bölgeye verilen “HATAY” ismi ile Türkiyeye bağlanma çalışmalarına büyük destekler verdiler.

    Atatürk, ağır hasta olduğu 1938 yılı Eylül ayı içinde kendi mülkünde bulunan bütün çiftlikleri devlete devreden vasiyetnamesini hazırlattı ve onaylattı.

    Atatürk"ün Adanayı en son ziyareti 24 Mayıs 1938 tarihinde gerçekleşmişti. O gün öğleden sonra Adana Valilik binası karşısında bulunan belediye Parkı içinde Seyhan nehri kıyısında bulunan kamelyadaki hasır koltuğuna oturarak karşısında bulunan Taşköprü ve Seyhan nehrine dalgın gözlerle baktı. Ve o anın fotoğrafları çekildi. Köylüleri milletin efendisi yapmak için Seyhan nehri üzerine baraj yapılması, kooperatifler kurularak köylülerin ürettiği pamuk dahil bütün ürünlerin  uygun fiyatlardan alımının yapılarak  üretimden doğan kazancın  köylülere yansıması  refahın artması gerektiği düşüncelerini hayal ediyordu.  Bu düşünceler, Atatürk"ün ölümünden birkaç yıl sonra  Adana"da Çukobirlik"in kurulması ile sonuçlandı.

…………………………………………………………………………………………………………………..

1.Necat Yaycıoğlu, Atatürk ve Çukurova,  Adana-1996, s. 79-85

2.Cezmi YURTSEVER, Çukurovalı, Adana-2002, s. 361