Fransız Arşivinden Çıkan Adanada İdam Meydanı Fotoğrafları
Adanalı fotoğrafçı Gastkon Mizrahi, Fransız işgali sırasında çok sayıda fotoğraf çekti.
-Mizrahi"nin fotoğraflar çekme iznini Fransız kumandanlığı verdi. Bir örneği Fransız arşivine gönderildi.
-Fotoğraflarda Fransız askerlerinin Adana"yı işgali, şehirden görüntüler, halk arasında siyaset meydanı olarak da isimlendirilen idamların yapıldığı meydanın fotoğrafı da var.
Adana"daki Fransız işgali ve idam meydanı fotoğrafları, Büyükşehir Belediye önünde 28 Aralık-5 Ocak tarihlerinde halka sergilenecek.
Fransız ordusunun 1918 yılı Aralık ayı içinde başlayan ve Aralık 1921 yılına kadar yaklaşık 3 yıl kadar süren Adana"yı işgali ve yaşanan katliamlar ile ilgili fotoğraf arşivi bulundu. Fotoğrafların görüntüleri Fransız kumandanın görevlendirmesi sonucu Adana"da fotoğraf baskı atölyesi bulunan Yahudi asıllı Gaston Mizrahi tarafından kod numarası verilerek çekildi. Fransız askerlerinin Adana istasyonuna gelmeleri, şehir içinde gösteri yapmaları ve Ermeni lejyon birlikleri ile işgal süresince Türklere karşı saldırılarda bulunan Kamavor adı verilen silahlı Ermenilerin fotoğrafları bulunuyor. Fotoğraflar olaylar sırasında Fransız asıllı fotoğrafçılar tarafından çekildi. Ve baskıları da Gaston Mizrahi"nin atölyesinde gerçekleştirildi. Ve çekilen fotoğraflar Fransız askerlerine karşı Karataş yolunda düzenlenen baskın esnasında ele geçirildi. Bir kısmı da araştırmacı Taha TOROS tarafından Fransız Arşivlerinde yapılan araştırmalar sırasında dosyalar içinde bulundu.
ÇİVİ BOMBASI ATAN UÇAKLAR,TOPLU KURŞUNA DİZME İDAM MEYDANI FOTOĞRAFI
Şu anda elimde bulunan 25 adet fotoğraftan birisi işgal süresince Toros dağlarında Pozantı ve Karaisalı"ya doğru hava saldırıları yapan Fransız uçak filosunun toplu görüntüsü olanı ile Adana şehir merkezinde Türklerin kurşuna dizildiği idam edildiği meydanı gösterenin de bulunmasıdır. Uçaklar ile bomba atılıyor, zaman zaman da kuyruklu rokete benzen bir karış boyunda çiviler yere atılıyordu. Fransız işgali süresinde çok sayıda Türk yurttaşı hava saldırıları sonucu hayatını kaybetti veya yaralandı.
-Adana şehir merkezinde olaylar esnasında yakalanan Türklerin idam ve kurşuna dizildiği meydanın fotoğrafı da bulundu. Meydanın orta yerinde bir Fransız kumandanın görüntüsü var. Arka planda ise şehir merkezinde zaman zaman panayır yeri olarak da kullanılan eğlence yeri görülüyor. Burası Kolordunun da bulunduğu Buğday pazarıdır. Veya tarihi ismiyle Siyaset meydanıdır. Siyaset sözcüğünün anlamı İdam ederek hayatlarına son verme anlamlarına gelir. Adana şehir merkezindeki idamlar burada gerçekleşirdi.
ADANA TARİHİNDE YAŞANAN OLAYLAR
Adana 19 Aralık 1918 tarihinde Mersin"den Adana"ya trenle gelen askeri birlikler tarafından işgal edildi. Ve 1920 yılı içinde Fransız Albay Bremond"un Vali konağına yerleşmesi ile birlikte Ermeni silahlı komitacıların Türklere karşı olan saldırıları arttı. Köylerde, şehir merkezinde cinayetler işlendi. Yakalanan Türkler şehir merkezinde Kalekapısı, Buğdaypazarı meydanlarında idam edildiler, kurşuna dizildiler. Albay Bremond"un Yılankale yakınlarında yakalanan Abdülfettah isimli bir genci şehir meydanında herkesin gözleri önünde elindeki tabanca ile vurması olayı Türkler tarafından gözyaşları ile izlendi.
.
ADANAYI İŞGAL İDAM MEYDANI FOTOĞRAFLARI ADANA"DA SERGİLENİYOR
Fransız Arşiv kaynaklı işgal günlerini yansıtan fotoğrafları 29 Aralık -5 Ocak 2012 tarihlerinde Adana Büyükşehir Belediyesi önünde açık alanda sergileyerek halka sunacağım. Fransız işgali ile ilgili araştırma yapan bütün tarihçileri ve isteyen herkesi sergideki belgeleri görmeye davet ediyorum