...
...
KARAKTER OLUŞUMU VE ORTAM
İnsanların kişiliklerinin ve karakterlerinin oluşmasındaki en önemli etken, yaşadıkları doğal ortam ve bu ortam içerisindeki mücadeleleridir. Tabiat şartları ve tabiat şartları ile mücadele buna en önemli örnektir. Mesela Türklerin Savaşçı ve Teşkilatçı bir millet olmasında Orta Asya’nın coğrafi şartları önemli rol oynar. Çünkü göçebe bir yaşam biçimine sahip olan Türkler, Hayvancıkla uğraşırlar ve dolayısıyla hayvanlarını otlatmak için devamlı harekât halinde olmuşlardır. Bu göçebelik hali sırasında karşılaştıkları diğer topluluklarla mücadelelere girmişler bu mücadeleler ise savunma ve saldırı gibi kendilerini koruyucu mukavemetlerin gelişmesine neden olmuştur.
Coğrafi ortama uyum sağlayabilmek için dayanıklılık, soğuk havaya uyum, cesaret ve güçlü bir fizikle çelikleşmiş bir iradenin oluşması gerçekleşmiştir. Zaman içerisinde bu kabiliyetlere atılganlık, hızlı hareket edebilmek, iyi silah kullanabilmek ve iyi at’a binebilmek, kurnazlık ve teşkilatçılık özellikleri de dâhil olmuştur. Bu özellikler Türklerin yayılma kabiliyetini artırırken, Türk cihan hâkimiyeti mefkûresinin hedef haline gelmesine neden olmuş ve bu mefkûre Osmanlı devleti ile birlikte büyük oranda gerçekleştirilmiştir.
Kişiler acısından baktığımız zaman aynı tezahürü onlarda da görmek mümkündür. Doğu Anadounun coğrafi şartlarına uyum gösteren bir kişinin dayanıklılığı ve mücadele azmi mutlaka daha fazla olur. Bu şartlar kişinin konuşmasını, giyinişini, karakterini direk olarak etkiler. Karadeniz bölgesi insanının mücadeleci karekteride buna örnek gösterilebilir. Akdeniz insanının sıcakkanlılığında acaba Akdeniz ikliminin yansımaları görülmez mi?
Aynı bölgenin değişik çevrelerinde dahi, çevresel özellikler kişiliğin oluşmasında etkili olur. Anne ve babanın tahsil durumu, aile içerisindeki tavırları, toplumun oturmuş kural veya ananeleri kişiyi belli bir kalıp içerisine sokar. Ama asıl olan kişilerin aileleri ile olan ilişkileri ve aileden aldıklarıdır. Çünkü kişilerin öğrenmesinde aile ortamının rolü çok büyüktür. Gözlerini aile ocağında açan kişiler, okul cağına kadar anne babasından öğrenebileceği şeylerle karakterini oluşturmaya başlar. Daha sonra kendisini etkileyen en önemli unsur, yaşadığı sokak, mahalle veya genel anlamda çevredir. Arkadaş çevresi, kişilerin aileleri ile paylaşamadıklarının öğrenildiği yer olarak yerini alır. Okul ortamın gelen kadar öğrenci karakterinin temellerini atmıştır. Bundan sonra okul ortamı kişilerin öğreniminin yanında eğitiminin gelişmesini üstlenir. Kişilerin karakterlerini geliştirip, donanımlı birer birey olmalarının en önemli merhalesi okullarda gerçekleştirilir.
Milletlerin veya insanların karakteristik yapılarının oluşmasındaki bu belirleyici unsurlar aslında insanların davranışların da yansır. Bu yüzden kişileri yargılamadan önce karakteristik gelişim sürenlerinin iyi bilinmesinde fayda vardır. Milletsel karakterler uzun yıllar içerisinde kemikleşmiş olduğundan bu karakteristik özelliklere bakarak o milletlerin tavır ve davranışlarını ölçmek mümkündür.
Genel anlamda milletlerin, dar anlamda kişilerin karakterlerinin oluşmasında bulundukları coğrafi şartlar, ekonomik ve sosyal durum, bulundukları ortamlar etkili olur. Bu yüzden ailelerin çocuklarının yetişme çağlarında daha dikkatli ve titiz olmaları ve istedikleri insan tipi doğrultusunda gereken eğitimi vermeleri önemlidir. İstendik davranışlarla donanık kişiler yetiştirmek hem aileler için hem de devletler için önemlidir. Böylece daha kişilikli ve üretken kendini ve milletini seven, topluma faydalı bireylerin yetişmesi sağlanabilir.