Ceviz Ağacının Altında ve Gölgesinde Oturulmaz
Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane parkında ama konuyla ilgili yapılmış paylaşımlarda zararın epeyce abartıldığının yeni vardım farkına.
Denmiş ki. ' Ceviz sülfür gazı salgılıyor ve altında oturanı zehirliyor, öldürüyor.Altında hiçbir bitki yetişmiyor'
Denmiş ama dedim ki bu işte bir yanlış var.
Bilimsel makaleleri taradıktan sonra gördüm ki, külliyen yalan değil ama bu kadar da değil.
Şu kadar:
Ceviz ağacı metan gazı birikimiyle orantılı açığa çıkan zehirli hiidrojen sülfür gazı değil, doğal bir herbisiti/organik kimyasal olan JUGLON kimyasalı salgılıyor. ( özellikle de siyah ve boz ceviz)
.................
Juglon ceviz ağacının köklerinde oluşup, yapraklara, oradan doğaya salınıyor, havadan daha ağır olduğu için aşağı çöküyor.
Ceviz ağacının altında uzun zuzun uyuyanlarda, oturanlarda başağrısı, kusma,uykulu ruh hali ve alerji gibi olumsuz vakalara rastlanabiliyor. (Hava akımı fazlaysa,alan geniş ise zaten sıkıntı yok) Bu yüzden börtü böcekler ceviz ağacına yanaşmıyor.
Altında bitki yetişmiyor iddiasını da bazı türler yetişmiyor diye düzeltelim.Zira juglonun bitkiler için allelopatik etkisi bilinen gerçek.(Not 3'te)
Cevizin sağlığımız için faydası saymakla bitmez.(Saydın Not 1'de)
Ama ceviz deyince benim aklıma 'KOZUNU PAYLAŞMAK' deyimindeki Koz'un (cevizin) paylaşılması sırasında yaşanan tartışmalardan dilimize yerleştiğini' ilk öğrendiğimde ki şaşkınlığım gelir, ki hep gülümserim. (Keza, Kozyatağı, Beykoz'un da ceviz ağaçlarının fazlalığı ve büyüklüğünden gelmesi gibi.( Yazdım Kilit Taşı'nda)
Ama en ilginç olanlardan biri de şuydu ki ( yani benim için) Geçmiş zaman, arkadaşımın Koşuyolu'ndaki işyerine ziyarete gidiyorum,tabi o zamanlar konum atma filan yok, adresi telefonla tarif etti, 'Ceviz ağacının karşısında köşede...'
'Nasıl yani' dememle, 'Zaten caddeye girince ceviz ağacını görürsün, önünde dur,oradan alırım' demişti ki ,20 dk.arabayla yukarı aşağı turladım, caddenin ortasında ağaç arıyorum hem de kocaman bir ağaç, meğerse mekanın adıymış ve meşhurmuş. (Bilmam halen var mı)
Bazısı önemli, bazısının önemi göreceli notlar da aşağıda:
Önemli Not 1-
Zararın abartılması, paylaşılması üretime sekte vurulması yararının gözden kaçması demektir.Oysa CEVİZ , ülkemiz için hem ekonomik hem de kültürel yönden çok önemli.Dünya'da ceviz üretiminde 4.ülkeyiz ve çeşitlilikte de önemli konumdayız.Ceviz ağacı altında çadır kurmayız olur biter.Cevizimize sahip çıkalım.
Önemli Not 2-
Cevizde bulunan çoklu, doymamış yağ asitleri, antioksidan,omega 3 ve melatonin (hele de benim gibi uykusuzluk çekenlere) o kadar değeli ki, damar tıkanıklıklarının önlenmesinde, kalp hastalıklarını, diyabeti, yüksek kan basıncını ve klinik depresyonu azaltmada, kandaki kolestrol seviyesini düşürmede, kalp atışlarında düzensizliği önlemede, kalın bağırsak, göğüs ve prostat kanseri gibi kanser türlerinde korunma sağlarken, bağışıklık sistemini güçlendirmede, safra taşı oluşumunu önlemede iyi geliyor.Yani CEVİZ CANDIR.
Önemli Not 3-
Allelopati'ye; bir bitkinin etrafında başka türlerin yetişememesi durumu demek.Yetişmeyen bitkilere örnek; domates, patlıcan,hıyar,patetes, elma,üzüm (kültür çeşitleri) tere, kekik,ormangülü, yonca deniyor.