İŞ VAR, ELEMAN YOK / GENÇ VAR İŞ YOK
Bugün, iş dünyasının belki de en çok konuşulan ama en az çözülebilen sorunlarından birini yazmak istedim. 'Tüm sektörlerde eleman bulamama' ve aynı anda 'gençlerde iş bulamama' sorunu.
Aynı anda bu iki durum nasıl mümkün olabilir? İş varsa neden gençler çalışmıyor? Gençler çalışmak istiyorsa neden işverenler hâlâ "eleman yok" diyor? İşte tam bu noktada meselenin yüzeyine değil, derinine bakmamız gerekiyor.
İşverenler Neden Eleman Bulamıyor?
Bugün ister üretim, ister hizmet sektöründe olsun, hemen tüm işletmelerde, işverenlerin en çok dile getirdiği şey şu: "Eleman arıyoruz, çalışacak kimseyi bulamıyoruz. Gelen de birkaç gün sonra bırakıyor."
Bunun başlıca nedenlerini şöyle özetleyebiliriz:
* Nitelik uyumsuzluğu: İşveren, belirli becerilere sahip bir çalışan arıyor; ama potansiyel iş gücü bu donanıma sahip değil.
* Çalışma koşulları: Düşük ücret, fazla mesai, gelişim fırsatlarının olmaması gençleri sektörlerden uzaklaştırıyor.
* Yurt dışı göçü: Kalifiye gençler daha iyi koşullar için başka ülkelere yöneliyor.
Peki Gençler Neden İş Bulamıyor?
Gençler ise başka bir gerçekle boğuşuyor: "İş arıyorum ama hep tecrübe istiyorlar. O tecrübeyi nasıl kazanacağım?" Mezun oluyorlar ama deneyimsiz oldukları için işe alınmıyorlar. İşe girseler bile anlam, gelişim ve güvence bulamıyorlar. Eğitim aldıkları alanlar ile piyasadaki ihtiyaçlar örtüşmüyor. Sonuç? Gençler mutsuz, işverenler memnuniyetsiz. Sistem tıkanıyor.
Sorun Nerede, Çözüm Nerede?
Elbette ki, bu durumun tek bir nedeni yok, dolayısıyla çözüm de tek cepheden gelmeyecek. Bu sorunun çözümünde öncelikli konular üç başlık altında toplanabilir.
1. Eğitim - Piyasa Uyumunun Sağlanması
Mesleki eğitimler, üniversite müfredatları sektörlerle iş birliği içinde güncellenmeli. Gençler sadece bilgi değil, uygulama yetkinliği ile de mezun olmalı.
2. İşyerlerinin Yeniden Tasarlanması
İş yerleri artık sadece maaş veren yerler olmamalı; gelişim sunan, değer veren, dinamik yapılar haline gelmeli. Yeni kuşak, sadece para için değil, anlam ve aidiyet için çalışmak istiyor.
3. Geçiş Programları - Köprüler Kurulmalı
Üniversiteden mezun olup doğrudan iş hayatına atlamak zor. Staj, mentorluk, beceri kampı gibi geçiş köprüleri yaygınlaştırılmalı.
Ortak Zemin, Ortak Çözüm
Bu mesele sadece işverenin değil, ya da sadece gençlerin de değil; hepimizin meselesi.
Çünkü sürdürülebilir ekonomi, ancak çalışan ve işverenin ortak faydada buluştuğu bir zeminde mümkündür.
Şunu unutmamalıyız: İş varmış gibi görünen ama sürdürülebilir olmayan sektörler, ve çalışmak isteyen ama yol bulamayan gençler, bir ülkenin potansiyelini yavaş yavaş tüketir.
Özellikle vurgulamak isterim, Gençleri kazanamayan hiçbir sektör uzun vadede ayakta kalamaz. Ve gençleri kazanmanın yolu, onları anlamaktan, dinlemekten ve sistemleri buna göre yeniden inşa etmekten geçer. Hep birlikte bu çelişkiyi çözebileceğimize inanıyorum.