Başlıktaki aşk kelimesi sizi yanıltmasın bu aşk diziler ya da filmlere konu olan türden bir aşk değil. Öncelikle bir kadın ve erkek ilişkisine dair değil. Bana göre bundan çok daha öte bir şey. Bu bir girişimcinin yaptığı işe duyduğu aşk. Bazen körü körüne, bazen en derinlerden ama neticede tutkulu bir bağlılık; yaştan bağımsız, zamandan bağımsız, sosyal statüden bağımsız. Her daim bir kalp çarpıntısı, hep bir heyecan, içi içine sığmama halleri, çoğu zaman hayalinin önünde duran herkese ve her şeye karşı isyankar bir ruh, istediğini elde etmekte aceleci bir tavır. 

30 yıla yakın zamandır girişimciler ile beraberim. Öncelikle kendim bir girişimciyim. Yukarıdaki tanımın benim için fazlası var azı yok. Bir girişimcinin hayallerinin peşinden koşmasının kişisel gelişim ve haz duygusu yönünden ne kadar kıymetli olduğunu biliyorum ama bazen ne kadar büyük hayal kırıklıkları yaşandığını, kaygı, endişe ve sürekli olarak başarmaya ve yüksek beklentileri karşılamaya endeksli bir hayatın bir zaman sonra girişimcilerde ciddi ruhsal sorunlara sebep olduğunu da biliyorum ne yazık ki. Hem kendi tecrübelerimden, hem de bunca senedir birlikte çalıştığım girişimcileri gözlemleyerek edindiğim genel intiba bu. 

Şöyle bir geriye dönüp baktığımda 30 senelik kariyerimde ne çok gözyaşı, ter, acı var bir ben bir Allah bilir. "Hikayesi Girişim" olarak yayınladığım dijital kitabımda girişimcilik hikayemin 15 senesini paylaştım ancak depresif olmaması için kişisel ruh halimden bağımsız kurguladım. Peki şimdi nereden icap etti derseniz, cevabı özellikle son yıllarda tanıdığım girişimcilerde. Çoğunluk kaçırdığı her fırsatı, başına gelen her olumsuzluğu, her başarısızlığı yatırımcılardan destek görmemeye bağlıyor. 

Burada kısaca Melek Yatırımcı kim değildir! ona biraz açıklık getirmek istiyorum. İstisnaları bir kenara koyarsak Melek Yatırımcı sizin fikrinize para koyan kişi değildir; sizin işinize para koyan kişidir. Ortada bir iş yoksa para da olmaması gayet doğaldır. Ortada bir fikir olabilir, bir takım olabilir, bir gayret olabilir ama bu işin bir geleceği olacağına dair en ufak bir kanıt ( rakamsal destek- üye, satış, ziyaret, ziyaretçi, indirme rakamları gibi ) yoksa melek yatırımcı buna da para koyacak kişi değildir. Melek Yatırımcı fikrinizi bir organizasyona ve sonrada bir şirkete çevirdiğiniz noktada işiniz eğer geleceğe dair umut veren bir tablo çiziyorsa sizinle ilgilenir. Fakat bu da yatırım kararının kesin şartı değildir. Yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyen belirli kriterleri vardır. Girişimcilerin öncelikle bunların neler olduğunu anlaması ve kendilerini buna göre hazırlamaları gerekmektedir. 

Peki melek yatırımcı öncesinde girişimlere kimler destek çıkar? Kuluçka merkezleri. Çoğu girişimci kuluçka merkezlerine burun kıvırıyor, yeterince destek alamadıklarını söylüyorlar. Ben aynı fikirde değilim. Kuluçka merkezlerinden maksimumda fayda sağlamak girişimcinin kendi elinde olan bir şeydir. Çoğu girişimcinin bu merkezlerin sunduğu eğitim programlarına bile düzenli katılmadığını gözlemliyorum. Gerekli olmadığını düşünüyorlar. Bence yanılıyorlar. Yatırıma giden yol zorlu bir yol. Rekabet çok fazla ve girişimcilerin içinde bulundukları ekosistemleri iyi tanımaları gerekiyor. Network olsun, diğer girişimcileri tanımak olsun ve en az bunlar kadar önemli olan yatırımcının önüne çıkarmaya değer bir sunum olsun bunlar çok ama çok önemli ve kuluçka merkezleri bunun için varlar. Bunun karşılığında eğer bir hisse talepleri varsa bunu da ben makul görüyorum. Ekosistemler ancak bu şekilde büyür ve gelişir. Girişimciler müstakil hareket ettiklerinde çoğu zaman olumsuz cevaplar alıyorlar. Halbuki kuluçka merkezleri ve devamında hızlandırma programları girişimcileri bu uzun soluklu yolculuğa hazırlamak için varlar. Çoğunun oldukça başarılı işler çıkardıklarını düşünüyorum. Bu sebeple eğer girişiminizin ilk bir yılını finanse edecek kadar kişisel sermayeniz yoksa, erken aşamada girişim fikrinizi destekleyecek bir aileniz ve çevreniz yoksa; o zaman en doğru ve akıllıca yol bir kuluçka merkezine dahil olmak ve sunulan imkanlardan en verimli şekilde faydalanmaya çalışmak olacaktır. 

Lütfen unutmayalım erken aşama yatırımcılar son derece büyük riskler almaktadırlar, dolayısıyla kendileri için en uygun olacak iş modeline ve ekibe yatırım yapma kararlarına saygı duyulmalıdır. Girişimciler ise iş modellerine körü körüne değil akıllıca inanmalı ve yön vermelidirler. İçinde faaliyet göstermeyi hedefledikleri pazar için doğru ürün/servis eşleşmesine çok iyi çalışmaları gerekmektedir. Ayrıca ilk yıllarda pazardan ne kadar pay alacaklarını doğru hesaplamalıdırlar. ( Yüzde 5?in üzeri gerçekçi değildir. ) 

Türkiye?de her yıl on binlerce yeni girişim fikri ile yola çıkan on binlerce girişimci var. Dünyada bu rakam milyonlar seviyesinde. Başarı oranı 1/10. Onda bir için Şansın etkisi var mıdır? Mutlaka vardır. Ama şans tek başına başarı getirmez. En azından sürdürülebilir bir başarı getirmeyecektir. Sürdürülebilir başarı nedir? Onu da gelecek yazımda yazacağım. 

Aşkla yapılan her işin kalıcı olmasını dilerim. 

Sağlıkla, sevgiyle kalın.